En alleszins ook Blues…

Marten Toonder wordt weleens de peetvader van de Nederlandse strip genoemd. Als dat waar is dan is Peter Pontiac de Godfather van de Nederlandse undergroundstrip. Laatst mocht Pontiac de Marten Toonderprijs voor zijn gehele oeuvre ontvangen. Buiten Marten Toonder zelve de beste keuze die de jury, mijn inziens, kon maken.

En nu brengt uitgeverij Oog & Blik “Rhythm” uit, een compleet overzicht van het werk van Pontiac. En met “compleet” wordt ook “compleet” bedoeld. De strips van Pontiac verschenen in tal van magazines, blaadjes en albums. Maar daar stopten de verzamelaars van dit werk niet. Ook covers voor die magazines of bootlegalbums, reclame en zelfs een tekening die hij maakte voor op een plastiek zakje van een winkel worden hier verzameld. Er zijn ook verhalen opgenomen die nooit in Nederland of België werden gepubliceerd.

Pontiac worstelde in de jaren 70 en 80 met een drugsverslaving en hoewel dat voor interessante verhaalstof zorgt was dat niet steeds bevorderlijk voor zijn productiviteit vermoed ik. Zo telt zijn werk ook strips die nooit zijn afgemaakt. In dit boek wordt bij die strips op zoek gegaan naar eventuele pagina’s waar hij toch al schetsen voor maakte en worden die schetsen aan het verhaal toegevoegd. Mamma Mia! Als compleetheidfreak lik je hier vingers en duimen bij af.

Men kan onmogelijk alle verhalen bespreken in een recensie dus een algemene indruk moet maar volstaan. Pontiacs strips hebben één ding gemeen: ze zijn een eerlijke inkijk in de geest van de maker. En wat we daar vinden is soms, zoals ook in enkele strips in dit boek, een chaotisch panorama van drugs, seks, muziek en antiautoritaire gevoelens. Dat zijn de thema’s die doorgaans met Pontiac verbonden worden. Wat je echter ook kan ontdekken in zijn werk is emotie, romantiek en een lust voor het leven die ondanks alles blijft branden. Pontiac is niet één van die cynische kunstenaars die tegen de schenen van gezagsdragers stampt en middelengebruik en het bohemien bestaan verheerlijkt. Eerder lijkt hij een man die boven alles schoonheid, levenslust en menselijkheid in alle facetten lijkt te promoten.

Zijn tekeningen zijn uiteraard van topniveau, anders wordt zo’n boek met al je werk niet samengesteld. Het is interessant om zijn evolutie mee te maken. In het begin maakt Pontiac allegorische zwart-wit strips met swingende symboliek. Later zien we hem naar het maken van “echte” verhalen en het gebruik van kleur toegroeien.

Die eerste strips zijn vaak bijna amper leesbaar door het kleine formaat van het boek. Een beetje spijtig maar ik vermoed dat men als uitgever moet kiezen tussen een uitgave als deze of een boek dat honderd euro kost.

Bij het lezen van het boek krijg je ook een klaardere kijk op de invloeden van Pontiac: Robert Crumb uiteraard maar ook tekenaars als George Herriman. Ook wie door hem beïnvloed is komt bovendrijven. In het werk van Roel Smit, Sam Peeters en Steven de Rie zijn bijvoorbeeld duidelijke echo’s te herkennen. In het geval van de Rie zelfs in zijn manier van letteren. Al kan het natuurlijk ook zijn dat de Rie en Pontiac door dezelfde personen beïnvloed werden.

De uitgave zelf is een prachtige hardcover van 386 pagina’s die op niemands boekenplank of koffietafeltje zal misstaan. Moest ik het soort recensies schrijven waarbij ik mijn denken in sterren uitdruk, ik zou dit boek vijf sterren geven. Yeah.

Rhythm

Peter Pontiac

Oog & Blik

HC – €49.90