Ayak in Wonderland

Toen het eerste deel van deze jeugdstrip voor alle leeftijden verscheen viel half striplezend Vlaanderen en Nederland zich een buil van verbazing. Tekenaar Wilbert van der Steen leek als een voldragen debutant en vanuit het niets op de wereld geworpen te zijn. Dat is natuurlijk niet echt waar want de goede man publiceerde al jaren in het fantastische P@per en tevens in het digitale Strike. “Ayak + Por” was wel zijn eerste album. Met deel 2 van bevestigt van der Steen dat deel 1 geen toevalstreffer was.

Het eerste deel van “Ayak + Por” was eigenlijk nog geen volwaardig album. Er was nog niet genoeg materiaal om de vereiste 46 à 48 pagina’s mee te vullen dus werd er verder aangevuld met van der Steens interpretatie van “Peter en de Wolf”. (blij toe want ook dat was een kunstwerkje) Dit tweede deel, “De Eenzame Sultan” is dus het eerste lange verhaal van de vreemde avonturen van Ayak en haar vrienden.

Het is een bont allegaartje dat deze strip bevolkt. Ayak zelf is een eskimootje, dan is er Por (een hond met zes poten), de professor en een geest in een lamp. Het viertal komt bij aanvang van de strip al meteen in aanraking met nog vreemdere figuren want aan het einde van het vorige deel werden ze weggeflitst door de geest.

Ayak en haar vrienden komen terecht in een soort sprookjes-van-één-nacht-achtige setting, compleet met een sultan en zijn rare zoon. Wanneer die zoon het marktplein betreedt dient alleman zich te verstoppen. Niemand mag de jongen ontmoeten want anders zou de massa onderdanen kunnen ontdekken dat hij misschien niet meteen een geschikte opvolger van vaderlief is.

De jongen slaat constant de naam van bepaalde dingen door elkaar: een olifant is een giraffe, een banaan is een appel, enzovoort. In een reflex zou je kunnen denken dat dit vrij simpele humor is maar scenarist Marc Legendre slaagt erin om met herhalingen, verrassingsaanvallen en benaderingen vanop de flank om dat soort grappen te doen werken.

De charme van dit verhaal ligt erin dat elk personage een van de pot gerukte logica gebruikt om met het leven om te gaan. De lezers worden om de oren geslagen met kromme redeneringen, vraagstellingen die een omwegje maken langs Alice in Wonderland en door LSD geïnspireerde stellingen. Socrates draait zich om in zijn graf, maar Lewis Carroll lacht zich vast een ongeluk, gelijk waar die zich nu bevindt.

De tekeningen neigen ook naar iets dat enkel kan voortkomen uit het inhaleren van één of ander lekker hallucinogeen en dat ligt vooral aan de inkleuring. De vlotte, expressieve en beweeglijke personages die uit van der Steens potlood komen gevloeid zijn een pracht voor het oog, maar de inkleuring maakt het geheel pas echt af. Elk prentje wordt monochroom ingevuld. Af en toe springt er een detail naar voor dat een andere kleur krijgt. Het is met deze inkleuringstechniek dat van der Steen zich een nog persoonlijker stijl heeft aangemeten.

De makers concentreren zich duidelijk niet enkel op een leespubliek van kinderen. Op geniepige wijze smokkelen zij voor volwassenen herkenbare situaties het verhaal in: de absurditeit van politiek en mobiliteit bijvoorbeeld. Zo hebben volwassenen meteen ook een reden om van de strip te genieten bij het voorlezen.

“Ayak + Por” is geslaagd met vlag en wimpel en de makers kunnen beginnen bouwen aan een oeuvre van een album of tweehonderd, zoals die andere van der Steen, die zonder spaties in zijn naam. Misschien dat er iemand over zestig jaar dan een revamp van kan maken voor een volwassener publiek.

Ayak + Por Nr. 2: De eenzame sultan

Tekst: Marc Legendre

Tekeningen: Wilbert van der Steen

Uitgeverij Strip2000