Vergelijkbaar

Het soort autobiografische strips waar deze strip ontegensprekelijk bij hoort wordt vaak beticht van egocentrisme, narcistische trekjes en navelstaarderij. Maar wat als de navel van de auteur verdacht veel weg heeft van die van jou, het egocentrisme eigenlijk, als we eerlijk zijn, heel herkenbaar is en de narcissus die de lezer vanuit de bladspiegel aanstaart verdacht veel trekjes deelt met jezelf?

De opzet van Gruwelijk, het vijfde boek van Maaike Hartjes, is zo simpel als de straat: eenvoudig getekende gebeurtenissen en overpeinzingen, uit het leven gegrepen en gebaseerd op haar eigen leven.

Haar observaties zijn meestal heel raak en slagen erin een lach, en ja, zelfs schaterlach bij me los te weken. Dat is niet zoveel strips gegeven. Aan de andere kant wordt er bijtijds ook wel eens een open deurtje ingetrapt of kon de humor me minder bekoren. Daar zeg ik bij: “En dan?” Iedere lezer zal andere grappen leuk vinden en de eerste die me een strip onder de neus duwt waarbij ik na elke pagina in een homerisch gelag uitbarst benoem ik tot toekomstige selecteur van mijn leesvoer, wagen en GSM van de zaak inbegrepen.

Ergens halverwege dit boek begon ik te vermoeden dat de humor en filosofie van Hartjes me raakte omdat zij (ongeveer) een leeftijdsgenoot van mij is, die met dezelfde maatschappelijke en sociale trends te maken krijgt. Vrienden die trouwen of baren, de vraag of we nog jong en hip kunnen en willen zijn, ouders die steeds ouder en nukkiger worden en ga zo maar door. Indien deze observatie waar zou zijn dan zou ik u helaas moeten mededelen dat deze strip slechts voor een beperkt publiek aan te raden valt.

Een paar pagina’s nadien zat ik echter te gniffelen met ultravrouwelijke besognes en tot nader order ben ik nog steeds overwegend in het bezit van mannelijke geslachtskenmerken. Goed voor een breed publiek dus. Een pluspunt als het ware.

De tekeningen dan. Ik zie ze daar al staan zwaaien in de verte: het geteisem dat “zoiets zelf ook wel kan tekenen”, dat kinderen van drie heeft die “beter kunnen tekenen dan dit gekriebel”, dat toch liever een tekenaar leest die “echt metier” bezit.

Jongens, Maaike Hartjes bezit dat metier. Toegegeven, ze tekent stokpoppetjes. En er zullen meer mensen een tekening van Hartjes dan een tekening van Rosiński  kunnen kopiëren met de vrije hand. Maar daar draait het hier niet om. Ik durf betwijfelen of er veel tekenaars zijn die zoveel vaart, en vooral emotie, in een simpel stokpoppetje kunnen leggen. De lezer voelt mee met deze figuurtjes, omdat hun angsten, teleurstelling of blijdschap zo duidelijk van de pagina straalt.

De pagina’s zijn ook duidelijk opgebouwd, op het eerste zicht simpel, maar de flow ervan swingt de pan uit. En dat is wat primeert in dit soort strips: de lezer overtuigen en meetrekken in de wereld van de auteur, zonder dat die doorheeft dat hij of zij “maar” een strip zit te lezen.

Mij heeft Maaike alleszins overtuigd.

Gruwelijk!

Maaike Hartjes

Oog & Blik – De Bezige Bij