Bodyworld is een specialleke. Iets voor mensen die van speciallekes houden dus. Als je enkel werk van Jean Van Hamme en Hergé in je kast staan hebt en niet bereid bent om verder dan die auteurs te kijken kunt u gerust stoppen met lezen. Er valt hier niet meteen iets te rapen en misschien verkoopt Catawiki nog wel een versie van “Kuifje in Teneriffe” die u nog niet bezit. Voor al de rest: bereid u voor op een wonderlijke (s)trip.

Dash Shaw verbaasde vriend en vijand met korte stripverhalen in tal van publicaties, meestal de iets alternatieve magazines zoals “Meathouse” en “MOME”. Zijn eerste graphic novel “Bottomless Bellybottom” was meteen een klopper van formaat, meer dan zevenhonderd pagina’s, en kon niet meteen ondergebracht worden in één bepaald genre. Het meest passende etiket zou nog “komisch gezinsdrama” kunnen zijn. Wat wel zeker is, is dat dit boek ging over mensen.

Hetzelfde kan gezegd worden over “Bodyworld”. Bodyworld speelt zich af in de toekomst, na een tweede Amerikaanse burgeroorlog, en zou dus science fiction kunnen zijn in de strikte zin van het genre, ware het niet dat dat niet van belang is. De premisse stelt Shaw in staat om wat nieuwe en ontregelende factoren zijn verhaal binnen te smokkelen maar in se is dit boek vooral een verhaal over relaties en emoties.

Het boek speelt zich af in Boney Borough, een klein en rustig stadje. Op een dag arriveert daar Paulie. Paulie werkt aan het updaten van een encyclopedie over drugs en heeft gehoord dat er een nieuw soort plant ontdekt is in Boney Borough. Die plant zal de katalysator worden van dit hele boek.

Na wat geëxperimenteer ontdekt Paulie immers dat wie deze plant rookt geestelijk en fysiek verbonden wordt met iedereen die zich in de buurt bevind. Gevolgen zijn dat je bijvoorbeeld de honger of aandrang om naar het toilet te gaan van een ander voelt terwijl je eigen lichaam daar geen behoefte aan heeft. Maar ook pijn, emoties en volledige herinneringen worden doorgegeven. Als twee mensen de drug samen roken kunnen ze zelfs in een zichzelf versterkende loop terecht komen: jij voelt wat ik voel wat jij voelt dat ik voel …

Een meesterlijke opzet om het gevoelsleven van zijn personages te doorgronden, en daar valt heel wat te rapen. Zo is Paulie een rebel en een hopeloze romanticus en eigenlijk ook een beetje een sukkel, al wil hij dat zelf uiteraard niet toegeven. Nog drie andere personages treden op de voorgrond in het boek. Miss Jewel, een lerares die het zich beklaagt dat ze nooit uit Boney Borough is vertrokken en nu een saai leven leidt, Pearl Peach een pubermeisje op de drempel van volwassenheid, met alle verwarring en gevolgen vandien, en Billy Borg, een ietwat domme maar goedhartige college atleet.

Paulie en zijn plant zorgen voor tal van chaotische situaties. De stuurloosheid en de chaos in de harten van deze vier mensen zorgen voor een subtiel spel van aantrekken en afstoten. Dankzij de plant krijgen we een openhartige en haarscherpe kijk in hun gevoelsleven.

Dash Shaw weet perfect de geest en motivaties van zijn personages te vatten. Alsof hij zelf ook jong en kwetsbaar geweest is. Ook de sfeer van het rustige Amerikaanse dorpje met alle achterklap en argwaan tegen buitenstaanders vandien weet hij perfect te treffen.

Dat vind ik persoonlijk echter nog niet eens de grootste troef van deze strip. Dat zijn de dialogen en de humor. Shaw weet zeer vreemde dialogen toch aannemelijk en vloeiend te laten klinken en geeft zo zijn personages zeer duidelijk omlijnde karakters. Ik heb een paar keer luidop gelachen toen ik dit boek las. Dat gebeurt niet vaak.

Maar wat is er dan zo afwijkend aan het boek, zoals ik eerder schreef? Dat ligt vooral aan de beeldtaal. Shaw geeft de versmelting die plaatsgrijpt wanneer mensen de drug roken op zeer innovatieve wijze en met verschillende experimentele technieken weer. Shaw werkt op de computer en gebruikt die ten volle om effect te sorteren: hij speelt met filters en kleuren en plakt een hele hoop laagjes tekeningen over elkaar.

Toen ik het verhaal begon te lezen vond ik het initieel afschuwelijk getekend. Zeer klinisch ook. Zijn personages zien er bovendien nog eens enorm tweedimensionaal uit en worden amper ingekleurd, wat voor een nog groter afstotend effect zorgt.

Naargelang het verhaal me meesleurde en ik de experimentele technieken van Shaw begon te snappen transformeerde de leeservaring echter in iets vernieuwend, iets dat ik nog nooit had meegemaakt in een stripboek. En laat ons eerlijk zijn: dat komen we ook niet elke week tegen.

De strip werd eerst online in feuilletons gepubliceerd en was eigenlijk zelfs nooit bedoeld om als boek uit te geven. Het boek zelf is desondanks een zeer mooi object geworden en is alleen al voor de extra verhaalpagina’s de moeite om aan te schaffen, maar ik zou u aanraden om het verhaal ook online te lezen. Inderdaad, het verhaal staat nog volledig online.

Enkel op een scherm komen de kleuren en technieken die Shaw aanwendt volledig over. Hij heeft dus niet alleen een zeer meeslepend en grappig boek gemaakt, hij heeft ook nog eens het eerste boek gemaakt waarvan ik prefereer het op een scherm te lezen. U hoeft dus geen hard verdiende euro’s uit te geven als u mij niet op mijn communiezieltje gelooft en aan de kwaliteit van het boek twijfelt. Het is maar een klikje van u verwijderd.

Beschikbaarheid

• In hardcover van Pantheon Books
• Online: http://www.dashshaw.com/prelude.html

Favoriete scène

Aangezien het hele boek online te lezen valt, geen voorproevertje van mij. Lees het verhaal zelf en laat u, voor de verandering, mij eens weten welke uw favoriete scène is.